Εκτός από τη βιταμίνη C και τις φυτικές ίνες, ποια είναι η θρεπτική αξία του ακτινίδιου; Γιατί πρέπει να θεωρείται ως αναντικατάστατο σνακ στη διατροφή μας; Ποιος είναι ο ρόλος του στη βελτίωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος;

Εισαγωγή

Το ακτινίδιο (που συναντάμε ως kiwi στη διεθνή βιβλιογραφία) είναι ένα φρούτο που ανήκει στην οικογένεια Actinidia. Οι πρώτες ιστορικές αναφορές κάνουν λόγο για την Ασία και συγκεκριμένα την ανατολική Κίνα. Η Νέα Ζηλανδία είναι όμως η χώρα που το «εκτόξευσε» και παραμένει και στις μέρες μας εκ των πρώτων χωρών παγκοσμίως στην παραγωγή αυτού του φρούτου. Το ακτινίδιο έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο.

 

 

Το «ελληνικό φαινόμενο»

Η χώρα μας, σύμφωνα με την βρετανική ιστοσελίδα Atlas, μετά την Νέα Ζηλανδία παράγει τα περισσότερα ακτινίδια παγκοσμίως ανά κάτοικο (24.636κ/κάτοικο η Ελλάδα, 84.524κ/κάτοικο η Νέα Ζηλανδία). Σε όλο τον πλανήτη, η Κίνα είναι η κορυφαία παραγωγός χώρα (2.035 τόνους/έτος) και η Ελλάδα βρίσκεται στην 4^η θέση παράγοντας 265.280 τόνους ετησίως (πίσω μόνο από Κίνα, Ιταλία, Νέα Ζηλανδία και Ιράν). Η χώρα μας μάλιστα, ξεπερνά σε παραγωγή χώρες με πολλαπλάσιο πληθυσμό όπως οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία αλλά και η Τουρκία (Atlasbig, 2021).

Παρεμπιπτόντως, η εγχώρια κατανάλωση δεν ξεπερνά το 40% της παραγωγής με συνέπεια η χώρα μας να εξάγει το υπόλοιπο 60% σε χώρες όπως η Ρωσία, η Ινδία και οι ΗΠΑ.

 

Διατροφική αξία

Το ακτινίδιο πρόκειται για ένα φρούτο με πολύ πλούσια θρεπτική αξία. Σύμφωνα με το USDA τα 100γρ του καρπού αποδίδουν τα εξής:

	Τιμή	ΣΗΠ* (%)
Ενέργεια	61 Kcal
Υδατάνθρακες	14,66 gr
Σάκχαρα	9 gr
Λίπος	0,5 gr
Πρωτεΐνες	1,1 gr
Φυτικές Ίνες	3 gr
Βιταμίνη Α	123 μgr
Βιταμίνη Β1	0,027	2%
Βιταμίνη Β2	0,026	2%
Βιταμίνη Β3	0,341	2%
Βιταμίνη Β5	0,183	4%
Βιταμίνη Β6	0,063	5%
Βιταμίνη Β9	26 μgr	6%
Βιταμίνη Β12	0 μgr	0%
Βιταμίνη C	92,8 mgr	120%
Βιταμίνη D	0 IU	0%
Βιταμίνη Ε	1,45 mgr	10%
Βιταμίνη Κ	40,3 μgr	38%
Ασβέστιο	34 mgr	3%
Χαλκός	0,13 mgr	7%
Σίδηρος	0,32 mgr	2%
Μαγνήσιο	17 mgr	5%
Μαγγάνιο	0,098 mgr	5%
Φώσφορος	34 mgr	5%
Κάλλιο	313 mgr	7%
Νάτριο	3 mgr	0%
Σελήνιο	0,2 μgr	0%
Ψευδάργυρος	0,14 mgr	1%

 

(USDA: Kiwifruit, 2019)

ΣΗΠ*: Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη

 

Οφέλη για την υγεία

Οι φυτικές ίνες και το κάλιο στα ακτινίδια μπορούν να μειώσουν τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, που με τη σειρά του μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εμφράγματος του μυοκαρδίου. Αύξηση σε πρόσληψη καλίου μαζί με μείωση της πρόσληψης νατρίου είναι ένα σημαντικό διαιτητικό βήμα που πρέπει να κάνει ένα άτομο προκειμένου να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Επίσης, οι σπόροι ακτινιδίων είναι μια εξαιρετική πηγή Ω3 λιπαρών οξέων. Αρκετές μελέτες συσχετίζουν την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε Ω3 λιπαρά οξέα με μείωση του κινδύνου στεφανιαίας νόσου. Φολικό οξύ (βιταμίνη Β9), μαγνήσιο και βιταμίνη Ε επίσης μειώνουν τους κινδύνους καρδιακών παθήσεων.

Το ακτινίδιο περιέχει επίσης ποσότητες ινοσιτόλης, η οποία ως πρόδρομος ενός ενδοκυτταρικού δεύτερου αγγελιοφόρου συστήματος, μπορεί να είναι ευεργετική στη θεραπεία της κατάθλιψης.

Η λουτεΐνη που περιέχει συνδέεται τόσο με μείωση πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου του προστάτη και του πνεύμονα ενώ οι φυτικές του ίνες προστατεύουν έναντι εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Η περιεκτικότητά του στα καροτένια (ειδικά σε λουτεΐνη) είναι ευεργετική και για την όρασή μας.

Το ακτινίδιο και τα συστατικά του είναι γνωστό ότι παρουσιάζουν πολυάριθμες φαρμακολογικές ιδιότητες, όπως αντιδιαβητικές, αντικαρκινικές, αντιφλεγμονώδεις, αντι-ελκώδεις, αντιοξειδωτική δράση, υπογλυκαιμικές, υπολιπιδαιμικές επιδράσεις και πολλά άλλα. Εκτός από αυτά, το ακτινίδιο βρίσκει επίσης την παραδοσιακή του εφαρμογή στην αποτελεσματική θεραπεία του οιδήματος, της ηπατίτιδας, των νεφρικών προβλημάτων, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και των μικροβιακών λοιμώξεων. Οι φυτικές ίνες που υπάρχουν στα ακτινίδια ευνοούν την ικανότητα συγκράτησης του νερού, η οποία βοηθά περαιτέρω στη μείωση του χρόνου διέλευσης και διατηρεί τη γαστρεντερική υγεία του ατόμου (Satpal, Kaur, Bhadariya & Sharma, 2021).

 

Θησαυρός αντιοξειδωτικών

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε πριν από τρεις μήνες, βρέθηκαν στο ακτινίδιο ποσότητες από αντιοξειδωτικές ουσίες όπως καροτένια (β-καροτένια, λουτεΐνη), φαινολικές ενώσεις (υδροξυβενζοϊκό οξύ),  φλαβονοειδή και ανθοκυανίνες. Οι ουσίες αυτές παρέχουν αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση ενώ η περιεκτικότητά του σε κατεχίνες βάζει το ακτινίδιο στην πρώτη γραμμή ως προς την αντικαρκινική προστασία (Garcia-Herrera et al, 2022).

Λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας σε βιταμίνη C, το ακτινίδιο συμβάλλει στη θεραπεία της σιδηροπενικής αναιμίας μια και βοηθά το μη-αιμικό σίδηρο να απορροφηθεί.

Επίσης, λόγω των αδιάλυτων φυτικών ινών (80% αδιάλυτες και 20% διαλυτές) είναι κατάλληλος καρπός για την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας.

Τέλος, έχοντας χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη προτείνεται σε άτομα που προσέχουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα τους.

 

Βιωσιμότητα

Ζούμε στην εποχή της μείωσης της πληθώρας των πολλών διαφορετικών διατροφικών επιλογών και της ανάγκης για βιώσιμες λύσεις, για το περιβάλλον μας. Το ακτινίδιο, ειδικά για εμάς τους Έλληνες, είναι ένα φρούτο που υπάρχει σε αφθονία, η εισαγωγή του μπορεί να αποφευχθεί και άρα το ενεργειακό αποτύπωμα στο περιβάλλον καθίσταται μικρό.

 

 

 

Συμπέρασμα

Το ακτινίδιο είναι ένα φρούτο με πολύ υψηλή θρεπτική αξία. Είναι ο «βασιλιάς της βιταμίνης C» (περιέχει μεγαλύτερα ποσά ασκορβικού οξέος τόσο από το πορτοκάλι όσο και από τη φράουλα). Περιέχει όλες τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β (πλην της Β12) καθιστώντας το βασικό για τη σωστή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος. Έχει υψηλή περιεκτικότητα και σε άλλα σημαντικά αντιοξειδωτικά συστατικά (βιταμίνη Ε, κατεχίνες, ανθοκυανίνες, καρετονοειδή κτλ) καθιστώντας το πράσινο αυτό φρούτο ένα υπερόπλο στον…πόλεμο με τους κινδύνους της υγείας μας. Κινδύνους που έχουν να κάνουν από την κακή όραση μέχρι τη σωστή λειτουργία του καρδιαγγειακού μας συστήματος.

 

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Atlasbig, (2021). World Kiwi Production by Country. [online], [ημερομηνία πρόσβασης: 13 Δεκέμβρη]. Διαθέσιμο στο: https://www.atlasbig.com/en-gb/countries-by-kiwi-production

Garcia-Herrera, P., Maieves, H., Vega, E., Perez-Rodriquez, M., Fernandez-Ruiz, V., Iriondo-DeHond, A., del Castillo, M. & Sanchez-Mata, M. (2022). Dwarf Kiwi (Actinidia arguta Miq.), a Source of Antioxidants for a Healthy and Sustainable Diet. Molecules, 27(17), doi: https://doi.org/10.3390/molecules27175495

Satpal, D., Kaur, J., Bhadariya, V. & Sharma, K. (2021). Actinidia deliciosa (Kiwi fruit): A comprehensive review on the nutritional composition, health benefits, traditional utilization, and commercialization. Journal of Food Processing and Preservation. doi: https://doi.org/10.1111/jfpp.15588

USDA, (2019). Kiwifruit. [online], [ημερομηνία πρόσβασης: 13 Δεκέμβρη]. Διαθέσιμο στοQ https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/168153/nutrients

 

 

 

Κωνσταντίνος Λεοντίου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc