Μαγνήσιο και κατάθλιψη

Η μείζων καταθλιπτική διαταραχή ή μείζων κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης που χαρακτηρίζεται από μια αίσθηση ανεπάρκειας, απελπισία, μειωμένη δραστηριότητα, απαισιοδοξία, ανηδονία και θλίψη όταν αυτά τα συμπτώματα διαταράσσουν σοβαρά και επηρεάζουν αρνητικά τη ζωή του ατόμου, μερικές φορές σε τέτοιο βαθμό ώστε η αυτοκτονία επιχειρείται ή αποτελέσματα. Σύμφωνα με έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ, 2014), κατάθλιψη δήλωσε το 4,7% του πληθυσµού, ποσοστό αυξηµένο κατά 80,8% σε σχέση µε το ποσοστό του 2009 (2,6%). Οι 3 στους 10 είναι άνδρες (33,0%) και οι 7 γυναίκες (67,0%).

Η έρευνα

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2006 από τους Τζορτζ & Κάρεν Έμπυ και δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση “Medical Hypotheses”, τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα δεν είναι πάντα αποτελεσματικά και αρκετά έχουν κατηγορηθεί ότι προκαλούν αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών, ιδίως στους νέους. Η ανεπάρκεια σε μαγνήσιο είναι πολύ γνωστή στην παραγωγή νευροπαθολογιών. Μόνο το 16% του μαγνησίου που βρίσκεται στο σιτάρι ολικής αλέσεως παραμένει στο αλεύρι πολυτελείας και το μαγνήσιο έχει αφαιρεθεί από τα περισσότερα αποθέματα πόσιμου ύδατος, θέτοντας ακόμα ένα στάδιο για την ανθρώπινη ανεπάρκεια σε μαγνήσιο. Τα ιόντα μαγνησίου ρυθμίζουν τη ροή ιόντων ασβεστίου σε νευρωνικά κανάλια ασβεστίου, βοηθώντας να ρυθμίζουν την παραγωγή νιτρικού οξειδίου σε επίπεδο των νευρώνων. Στην ανεπάρκεια μαγνησίου, οι απαιτήσεις για το μαγνήσιο στο επίπεδο των νευρώνων δεν μπορούν να ικανοποιηθούν, προκαλούν βλάβη στους νευρώνες που θα μπορούσε να εκδηλωθεί ως κατάθλιψη. Η θεραπεία με μαγνήσιο υποτίθεται ότι είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της μείζονος κατάθλιψης που απορρέει από ενδοκυτταρική έλλειψη στο μέταλο αυτό. Αυτές οι ελλείψεις ιόντων μαγνησίου μπορούν να προκληθούν από τις ορμόνες του στρες, την υπερβολική ανάγκη σε ασβέστιο από τη δίαιτα καθώς και διατροφικές ανεπάρκειες του μαγνησίου. Σύμφωνα με τους Έμπυ, οι ιστορίες περιπτώσεων που παρουσιάστηκαν δείχνουν ταχεία ανάρρωση (λιγότερο από 7 ημέρες) από τη μείζονα κατάθλιψη, χρησιμοποιώντας 125-300 mg μαγνησίου (σαν γλυκινική και ταυρινική) με κάθε γεύμα και πριν τον ύπνο. Το μαγνήσιο βρέθηκε συνήθως αποτελεσματικό για τη θεραπεία της κατάθλιψης σε γενική χρήση. Σχετικές με αυτή ψυχικές ασθένειες συμπεριλαμβάνουν τραυματική βλάβη του εγκεφάλου, κεφαλαλγία, αυτοκτονικό ιδεασμό, άγχος, ευερεθιστότητα, αϋπνία, κατάθλιψη μετά τον τοκετό, χρήση κοκαΐνης, αλκοόλ και κατάχρηση καπνού, υπερευαισθησία σε ασβέστιο, βραχυπρόθεσμη απώλεια μνήμης και απώλεια IQ έχουν επίσης ωφεληθεί. Οι διατροφικές ελλείψεις του μαγνησίου, σε συνδυασμό με περίσσεια ασβεστίου και το άγχος μπορεί να προκαλέσει πολλές περιπτώσεις άλλα συναφή συμπτώματα, όπως ανησυχία, στρες, ευερεθιστότητα, σύγχυση, αδυναμία, αϋπνία, πονοκέφαλος, παραλήρημα, ψευδαισθήσεις και υπερδιέγερση, με το καθένα από αυτά έχει τεκμηριωθεί προηγουμένως. Η πιθανότητα ότι η ανεπάρκεια μαγνησίου είναι η αιτία των περισσότερων περιστατικών με μείζονα κατάθλιψη και προβλήματα που σχετίζονται με την ψυχική υγεία, συμπεριλαμβανομένων της απώλειας IQ και ο εθισμός είναι εξαιρετικά σημαντική για τη δημόσια υγεία και συνιστάται για άμεση περαιτέρω μελέτη.

 

Το Μάρτιο του 2016 στην επιθεώρηση “Journal of Affective Disorders” δημοσιεύθηκε έρευνα από τους Φινλανδούς Yary et al, ουσιαστικά μια 20ετούς διάρκειας έρευνα που μελετήθηκε η επίδραση του μαγνησίου πάνω σε περιστατικά κατάθλιψης. Έλαβαν μέρος 2.320 άνδρες ηλικίας 42-61 ετών και η πρόσληψης μαγνησίου εκτιμήθηκε από ένα αρχείο τροφίμων 4 ημερών. Η διάγνωση κατά την έξοδο από το νοσοκομείο της μονοπολικής καταθλιπτικής διαταραχής χρησιμοποιήθηκε ως μεταβλητή της έκβασης της έρευνας. Οι συμμετέχοντες με τη μέση διαιτητική πρόσληψη μαγνησίου είχαν μειώσει στατιστικά σημαντικά τον κίνδυνο να πάρουν μια διάγνωση της κατάθλιψης κατά την έξοδο από το νοσοκομείο σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες στο χαμηλότερο τριτημόριο της πρόσληψης μαγνησίου (HR 0.49, CI 0,25 έως 0,95, P = 0,035). Σαφώς, όπως παραδέχονται οι ερευνητές, τα ευρήματά μας δεν μπορούν να γενικευθούν σε άτομα κάτω της μέσης ηλικίας ή στις γυναίκες.  Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι η πρόσληψη μαγνησίου μπορεί να έχει επίδραση στον κίνδυνο να αναπτύξουν κατάθλιψη ενήλικες άνδρες. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να διερευνηθεί κατά πόσο η επαρκής πρόσληψη μαγνησίου μπορεί να έχει συνέπειες για την πρόληψη ή τη θεραπεία της κατάθλιψης.

 

Πόσο χρειαζόμαστε

Οι καθημερινές ανάγκες μας σε μαγνήσιο ανέρχονται στα 400mgr για τον άνδρα και στα 310mgr για την ενήλικη γυναίκα. Πηγές πλούσιες σε μαγνήσιο αποτελούν τα προϊόντα ολικής αλέσεως, το γιαούρτι, το κεφίρ, το αβοκάντο, το κακάο, οι ξηροί καρποί, τα σκουροπράσινα λαχανικά, τα παντζάρια, τα όσπρια, τα σύκα, η κινόα, η μπανάνα και τα ψάρια.

 

 

 

Επίλογος

Πληθαίνουν οι έρευνες που συσχετίζουν το μαγνήσιο με την κατάθλιψη. Μια διαταραχή που απορρέει από έλλειψη σε κυτταρικό επίπεδο σε μαγνήσιο. Πρόκειται για ένα μέταλλο που μπορούμε να καλύψουμε τις καθημερινές μας ανάγκες σχετικά εύκολα, πάντα σε συνεννόηση με το διαιτολόγο μας. Ούτως ή άλλως, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που ανάλογα με το ιστορικό του καθενός ρυθμίζεται και η αντίστοιχη δοσολογία. Απαιτούνται ωστόσο ακόμα περισσότερες έρευνες που να συνδέουν το μαγνήσιο με τη διαταραχή της κατάθλιψης.

 

 

 

Κωνσταντίνος Λεοντίου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc