Το καλύτερο φάρμακο για το χειμώνα

Κάθε χειμώνα οι ασθένειες βρίσκονται στο ζενίθ. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, που χαρακτηρίζονται από έντονες στρεσογόνες καταστάσεις αλλά και έλλειψη δραστηριότητας και ξεκούρασης το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι ευάλωτο προς κάθε πιθανή ίωση. Ο ρόλος της διατροφής και στην αντιμετώπιση ασθενειών της εποχής είναι ζωτικής σημασίας. Και που τελικά σε περιπτώσεις μπορεί να προλάβει κάθε φάρμακο και ιατρική αγωγή.

Τι συμβαίνει στην περίοδο των ιώσεων

Κατά τη περίοδο των ιώσεων το σώμα μας βρίσκεται σε αναβολική κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι θέλει να υπερασπίσει και να ενδυναμώσει τους ιστούς. Τότε ο οργανισμός μας επιθυμεί μειωμένη ποσότητα τροφής μιας και η όρεξή μας μικραίνει. Κι όταν η ίωση τυγχάνει πάνω στην παρακολούθηση ενός διαιτολογίου τότε κρίνεται εποικοδομητική η υιοθέτηση μερικών βασικών αρχών διατροφής προκειμένου ο οργανισμός μας να θωρακισθεί με τα απαραίτητα εφόδια για να αντιμετωπίσει με επιτυχία την αναβολική αυτή διαδικασία.

Η έλλειψη ικανοποιητικής και ποιοτικής ποσότητας τροφής, υγρών και οξυγόνου προκαλούν “χτυπήματα” στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ως προς τη σύσταση των τροφών, τα επεξεργασμένα υστερούν σημαντικά σε θρεπτική αξία έναντι των ακατέργαστων ενώ η μόλυνση του νερού και του αέρα που αναπνέουμε καταστρέφει επίσης το θρεπτικό σκορ κάθε τροφής. Οι συσκευασμένοι χυμοί μακράς διάρκειας περιέχουν βιταμίνη C 30-40% κατά λιγότερη από αυτή που θα παίρναμε αν στίβαμε εμείς τα φρούτα. Επειδή ζούμε και στην εποχή της υπερκατανάλωσης φαρμάκων, η άσκοπη χρήση τους μειώνει τις αντιστάσεις του οργανισμού και τον κάνει πιο ευάλωτο σε ιώσεις. Κρίνεται απαραίτητο να μειώσουμε τη ζάχαρη, τα αναψυκτικά, την κατανάλωση καφέ και αλκοόλ (μιας και αφυδατώνουν τον οργανισμό) και την κατανάλωση trans-λιπαρών οξέων (τα οποία απαντώνται σε προϊόντα όπως τα πατατάκια, τα μπισκότα και τα σφολιατοειδή).

 

Τι πρέπει να προσέξουμε 

Τρεις βιταμίνες και ένα ιχνοστοιχείο παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της καλής κατάστασης του ανοσοποιητικού μας συστήματος: Η βιταμίνη C, η βιταμίνη Α, το φολικό οξύ και ο ψευδάργυρος.

Η βιταμίνη C, γνωστή και ως ασκορβικό οξύ, απαντάται σχεδόν σε όλο το φυτικό βασίλειο. Πλουσιότερες πηγές αποτελούν τα εσπεριδοειδή φρούτα, το ακτινίδιο, οι φράουλες και από λαχανικά το μπρόκολο και οι πιπεριές (η κόκκινη έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα). Είναι γνωστή για την αντιοξειδωτική δράση και σε αβιταμίνωση παρατηρούνται αιμοραγίες στα ούλα, πτώση δοντιών, βραδεία επούλωση πληγών λόγω της χαλάρωσης των τριχοειδών αγγείων, που έχει να κάνει με τη μείωση του κολλαγόνου. Ο ρόλος της βιταμίνης C είναι να μετατρέπει το φολικό οξύ στην ενεργό του μορφή κι έμμεσα προλαμβάνει την μεγαλοβλαστική αναιμία στη νηπιακή ηλικία. Η ευνοϊκή της δράση στο κρυολόγημα οφείλεται στην αποτοξίνωση του οργανισμού από την ισταμίνη. Η βιταμίνη C επειδή είναι υδατοδιαλυτή είναι απαραίτητο να προσλαμβάνεται καθημερινά στις απαιτούμενες ποσότητες, οι οποίες διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν μιλάμε για ενήλικες (20-30 mgr), για θηλάζουσες (60 mgr), για παιδιά (40 mgr) ή για καπνιστές (180 mgr, μια και η νιτοκίνη εξοντώνει το ασκορβικό οξύ που υπάρχει στον οργανισμό μας). Ενδεικτικά παραθέτουμε τις καλύτερες πηγές της βιταμίνης αυτής, που έχουν να κάνουν με την ποικιλία και την προέλευση του προϊόντος: Πράσινες πιπεριές: ~80mgr/100γρ, φράουλες 25-60 mgr/100 gr, χυμός πορτοκάλι 25-60 mgr/100 gr.

 

Η βιταμίνη Α, επίσης αντιοξειδωτική, ανήκει στην ομάδα των λιποδιαλυτών βιταμινών και δεν είναι αναγκαίο να προσλαμβάνουμε καθημερινά τις ποσότητες που απαιτούνται, αν όμως μιλάμε για ιώσεις τότε αυτό αλλάζει. Αποθηκεύεται στο ήπαρ και ειδικά σε περιπτώσεις μολυσματικών παθήσεων όπως η πνευμονία και ο ρευματικός πυρετός τα εκεί αποθέματα μειώνονται και πρέπει να χορηγούνται πρόσθετα ποσά της Α μαζί με βιταμίνη Ε, για προστασία της πρώτης από οξείδωση.  Σε αβιταμίνωση προσβάλλεται το αναπνευστικό σύστημα ευκολότερα από μικροοργανισμούς, μιας και το τριχωτό επιθήλιο της ρινικής κοιλότητας ξηραίνεται και χάνονται οι κροσσοί, το στόμα ξηραίνεται κι έτσι είναι πολύ πιο ευαίσθητο σε “επίθεση” μικροοργανισμών. Η βιταμίνη Α απαντάται τόσο στο ζωικό όσο και στο φυτικό βασίλειο. Καλύτερες πηγές είναι το ηπατέλαιο βακαλάου (60-900.000 μgr/100 gr), το βούτυρο (720-1500 μgr/100 gr) και τα καρότα από το φυτικό βασίλειο (600-1200 μgr/100 gr). Οι καθημερινές ανάγκες ανέρχονται σε 90-120 mgr.

 

Το φολικό οξύ (βιταμίνη Β9) ανήκει στην ομάδα των υδατοδιαλυτών βιταμινών. Σε αβιταμίνωση έχουμε μειωμένη παραγωγή λευκοκυττάρων κάτι που συνεπάγεται με μειωμένη παραγωγή αντισωμάτων. Επίσης σε αβιταμίνωση έχουμε αναιμία (μαζί με έλλειψη της βιταμίνης Β12). Καλύτερη πηγή φολικού οξέος είναι το σπανάκι (80μgr/100 gr) ενώ οι καθημερινές ανάγκες ικανοποιούνται από πρόσληψη 50 μg.

 

Ο οργανισμός μας χρειάζεται 0,5 mgr ψευδαργύρου ανά κιλό σωματικού βάρους. Ο ρόλος του στη σύνθεση του DNA και το μεταβολισμό των νουκλεϊνικών οξέων είναι σημαντικότατος. Τροφές πλούσιες σε αυτό το ιχνοστοιχείο είναι τα θαλασσινά (κυρίως τα οστρακόδερμα), τα πουλερικά και οι ξηροί καρποί.

 

Ο ρόλος της ενυδάτωσης

Και το νερό παίζει ρόλο και μάλιστα σημαντικό. Μεταφέρει τα θρεπτικά συστατικά στο σώμα μας, τον ενυδατώνει κι έμμεσα προστατεύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

 

Επίλογος

Εκτός των τεσσάρων πιο πάνω συστατικών υπάρχουν κι άλλα με αντιοξειδωτική δράση, όπως η βιταμίνη Ε και το σελήνιο που προστατεύουν τον οργανισμό από πιθανές ιώσεις. Σημαντικό ρόλο όμως παίζει και η μορφή του φαγητού. Σούπες και χυμοί προτιμούνται από βαριά μαγειρεμένα φαγητά, κι ας είναι πλούσια σε βιταμίνη Α ή Ε, μιας και επιτυγχάνεται έτσι καλύτερη θερμορύθμιση. Σημαντική θωράκιση στον οργανισμό προσφέρουν και τροφές όπως το μέλι, το σκόρδο και το κρεμμύδι.

Το κλειδί για να προλάβουμε τις ιώσεις δεν είναι να καταναλώσουμε μόνο τροφές πλούσιες στα παραπάνω μικροσυστατικά αλλά να υιοθετήσουμε ένα τρόπο διατροφής σε μακροχρόνια βάση που θα μας παρέχει όλα τα παραπάνω και φυσικά να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας τη φυσική δραστηριότητα.

 

 

 

Κωνσταντίνος Λεοντίου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Vitalite»