Παγκόσμια ημέρα διατροφής

Η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής (ΠΗΔ) γιορτάζεται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο στις 16 Οκτώβρη προς τιμήν της ημερομηνίας ίδρυσης του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO, Food and Agriculture Organization) των Ηνωμένων Εθνών το 1945.

Τι σημαίνει αυτή η μέρα

Η ημέρα γιορτάζεται ευρέως από πολλούς άλλους οργανισμούς που ασχολούνται με την επισιτιστική ασφάλεια, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα και το Διεθνές Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Ουσιαστικά πρόκειται για μια μέρα δράσης ενάντια στην πείνα (WHO, 2016) και δεν έχει σχέση με την παχυσαρκία ή τα αποτελέσματα της κακής διατροφής σε επίπεδο εκφυλιστικών ασθενειών (πχ σακχαρώδης διαβήτης).

 

Η ΠΗΔ ιδρύθηκε από τις χώρες μέλη του FAO κατά την 20η Γενική Διάσκεψη του Οργανισμού τον Νοέμβρη του 1979. Από το 1981, η ΠΗΔ έχει υιοθετήσει ένα διαφορετικό θέμα κάθε χρόνο, προκειμένου να τονίσει τους τομείς που απαιτούνται για δράση και να δώσει μια κοινή εστίαση. Το 2016 το θέμα της ήταν για την αλλαγή του κλίματος («Το κλίμα αλλάζει. Το ίδιο πρέπει να συμβεί με τη διατροφή και τη γεωργία»). Φέτος, με ό,τι έχει συμβεί στην Ευρώπη την τελευταία τετραετία, ειδικότερα ως προς το κομμάτι των μεταναστών, το θέμα έχει να κάνει ακριβώς με τη μετανάστευση: «Αλλάξτε το μέλλον της μετανάστευσης. Επενδύστε στην επισιτιστική ασφάλεια και την αγροτική ανάπτυξη».

 

Τα περισσότερα θέματα επικεντρώνονται στη γεωργία, επειδή μόνο οι επενδύσεις στη γεωργία – μαζί με την υποστήριξη της εκπαίδευσης και της υγείας – θα ανατρέψουν αυτή την κατάσταση. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της επένδυσης θα πρέπει να προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα, καθώς οι δημόσιες επενδύσεις διαδραματίζουν καίριο ρόλο, ιδίως ενόψει της διευκόλυνσης και της τόνωσης των ιδιωτικών επενδύσεων. Ο τρόπος που κάθε λαός γιορτάζει αυτή την ιδιαίτερη περίσταση διαφέρει από χώρα σε χώρα. Για παράδειγμα, στην Ιταλία, πέραν ότι έφτιαξαν νόμισμα για να τιμήσουν το έτος 1981 την πρώτη ΠΗΔ, υπουργεία, πανεπιστήμια, ερευνητικά γραφεία, διεθνείς οργανισμοί και ΜΚΟ διοργάνωσαν πολλά συνέδρια καθώς και εκθέσεις και συμπόσια. Το Υπουργείο Γεωργίας και Δασικών Πολιτικών της γείτονας χώρας διοργάνωσε μια συνάντηση που επικεντρώθηκε στα δικαιώματα των γυναικών στις αγροτικές περιοχές το 2005. Στις ΗΠΑ η ημέρα αυτή είναι ιδιαίτερη και γιορτάζεται με κάθε επισημότητα, από το 1982 μέχρι και σήμερα. Περισσότεροι από 500 οργανισμοί, ιδιωτικοί, ΜΚΟ και δημόσιοι, φροντίζουν ώστε το νόημα της ΠΗΔ να γίνει αντιληπτό σε κάθε Αμερικανό. Ένα από τα αποτελέσματα της κίνησης αυτής είναι η καθιέρωση των «Δείπνων της Κυριακής» καθώς και η οργάνωση γευμάτων σε άπορους αμερικανούς πολίτες (Oxfam, 2017).

 

Πολλοί πιστεύουν ότι λόγω του υπερπληθυσμού του πλανήτη (άνω των 7,1 δις) και των αυξημένων αναγκών για καθημερινή ικανοποίηση των επισιτιστικών αναγκών ότι είναι…λογικό να μένουν πεινασμένοι αρκετά δεκάδες εκατομμύρια συνανθρώπων μας. Σύμφωνα όμως με τους ειδικούς, η πείνα έχει να κάνει με την άνιση κατανομή του φαγητού και μόνο με αυτή. Ο πλανήτης μας παράγει αρκετά τρόφιμα για να ταΐσει κάθε γυναίκα, κάθε άντρα, κάθε παιδί. Αντ ‘αυτού, η πείνα είναι για την εξουσία. Οι ρίζες της έγκεινται σε ανισότητες στην πρόσβαση στους πόρους. Αυτή τη στιγμή, πολλοί αγρότες στις φτωχές χώρες – οι άνθρωποι που καλλιεργούν το φαγητό στον οποίο βασίζεται ο κόσμος – δεν έχουν την εξουσία να έχουν πρόσβαση στους πόρους που χρειάζονται για να ευδοκιμήσουν (Oxfam, 2017).

 

Με βάση έρευνα που δημοσιεύθηκε στην Independent (2017), τουλάχιστον 100 εκατομμύρια συνάνθρωποί μας από όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν καθημερινά το φάσμα της πείνας. Το 2015 το νούμερο αυτό ήταν στα 80 εκατομμύρια, δηλαδή αύξηση 30% την τελευταία διετία. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με το Borgen Project, πάνω από 842 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν σοβαρότατο πρόβλημα καθημερινής ασιτίας λόγω της μη πρόσβασής τους στα τρόφιμα (BorgenProject, 2017). Το 60% των ατόμων αυτών είναι γυναίκες (μια και οι γυναίκες λόγω των δομών των ανδροκρατούμενων κοινωνιών έρχονται σε δεύτερη μοίρα ως προς την πρόσβαση στο φαγητό), όταν το 98% αφορά λαούς που ζούν στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Αν σκεφτούμε από την άλλη πλευρά, ότι αυτή την στιγμή οι παχύσαρκοι ενήλικες παγκοσμίως είναι στα 671 εκατομμύρια (Lancet, 2017) αντιλαμβάνεται ο οποιοσδήποτε το μέγεθος της ανισοκατανομής, της αδικίας και της λάθος απόδοσης φαγητού και πλούτου στον πλανήτη μας.

 

Επίλογος

Συνεπώς, η ΠΗΔ γιορτάζεται κάθε χρόνο για να μας θυμίζει, ανάλογα με τη θεματολογία της, το ρόλο της πρόσβασης της διατροφής σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας με σκοπό την καταπολέμηση της πείνας. Κομβικό ρόλο σε αυτό διαδραματίζει η γεωργία και πως αυτή θα σχεδιασθεί έτσι σε ένα παγκόσμιο ορίζοντα που θα θέλει άπαντες να έχουν πρόσβαση στην τροφή. Με κατάλληλη συνεργασία των αρμόδιων φορέων, ευχή όλων είναι οι συνάνθρωποί μας που δεν έχουν πρόσβαση στο φαγητό να ελαχιστοποιηθούν, όπως σαφώς και οι θάνατοι από ασιτία, (σχεδόν 9 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο), να μειωθούν στο ελάχιστο δυνατό.

 

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Borgen Project. (2017). “15 World hunger statistics”. [online]. [ημερομηνία πρόσβασης 16 Οκτωβρίου]. Διαθέσιμο στο: https://borgenproject.org/15-world-hunger-statistics/

Independent. (2017). “Number of people facing severe hunger worldwide surpasses 100 million”. [online]. [ημερομηνία πρόσβασης 16 Οκτωβρίου]. Διαθέσιμο στο: http://www.independent.co.uk/news/world/politics/number-of-people-starving-famine-un-food-agriculture-severe-hunger-worldwide-surpasses-100-million-a7611306.html

Lancet. (2017). “Worldwide trends in body-mass index, underweight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: a pooled analysis of 2416 population-based measurement studies in 128·9 million children, adolescents, and adults”. [online]. [ημερομηνία πρόσβασης 16 Οκτωβρίου]. Διαθέσιμο στο: http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(17)32129-3/fulltext

OXFAM. (2017). “World Food Day”. [online]. [ημερομηνία πρόσβασης 16 Οκτωβρίου]. Διαθέσιμο στο

https://www.oxfamamerica.org/take-action/events/world-food-day/?redirect

World Health Organization. (2016). “2016 World Food Day”. [online]. [ημερομηνία πρόσβασης 16 Οκτωβρίου]. Διαθέσιμο στο: http://www.who.int/life-course/news/events/2016-world-food-day/en/

 

 

 

Κωνσταντίνος Λεοντίου

Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MSc